Observatie-instrumenten

Volgen van de mondelinge en schriftelijke taalvaardigheidsontwikkeling

Door onderzoekers van het Lectoraat Taalgebruik & Leren zijn samen met leerkrachten observatie-instrumenten ontwikkeld voor het volgen van de ontwikkeling van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid van kinderen in het basisonderwijs. Er zijn zowel instrumenten voor de leerkracht als instrumenten voor de leerlingen zelf om inzicht te krijgen in hun eigen ontwikkeling.

Het in beeld brengen en volgen van de mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid is ingewikkeld en tijdrovend wanneer leerkrachten niet beschikken over een gedegen en goed bruikbaar hulpmiddel. Met de observatie-instrumenten voor mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid wordt het voor leerkrachten eenvoudiger om op een eenduidige manier de voortgang van hun leerlingen in beeld te brengen op verschillende relevante aspecten van presenteren, gesprekken voeren en schrijven.

Omdat de instrumenten uitgaan van genres en die genres in principe niet gebonden zijn aan een specifieke taal, zijn de instrumenten ook geschikt om in te zetten in de meertalige context zoals Friesland die kent. Er is een reeks instrumenten voor de onderbouw van het basisonderwijs en een reeks instrumenten voor de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs.

Via de zogenaamde Prominent Feature Analysis-methode (PFA-methode) is gezocht naar kenmerken van taalgebruik die geobserveerd kunnen worden. Deze kenmerken zijn vervolgens gebruikt als basis voor de ontwikkeling van de observatie-instrumenten. Voor alle genres is een observatie-instrument uitgewerkt, omdat uit onderzoek blijkt dat de vaardigheden van leerlingen sterk genre-afhankelijk zijn.

Ga naar:
Observatie-instrumenten voor leerkrachten
Zelfevaluatie-instrumenten voor leerlingen (midden- en bovenbouw basisonderwijs)


Meer weten over de ontwikkeling van de observatie-instrumenten? Lees dan het artikel Observeren en volgen van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheden gepubliceerd in het Tijdschrift Taal, kijk op de website van GRIP of lees de artikelen uit de bundel Rispje en Siedzje:

Pulles, M. & Herder, A. (2019). Observeren en (zelf)evalueren van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid. In R. Jonkman & A. Riemersma (Red.), Rispje en Siedzje (pp. 115-121). Leeuwarden: NHL Stenden Hogeschool.

Berenst, J. (2019). Geletterdheid en mondeling taalgebruik: Samenhang en onderscheid. In R. Jonkman & A. Riemersma (Red.), Rispje en Siedzje (pp. 73-77). Leeuwarden: NHL Stenden Hogeschool.

Advertentie